De tongriem is het stukje weefsel dat de onderzijde van de tong verbindt met de mondbodem.
Bij sommige baby’s is dit vliesje te kort, te stug, of zit het op een plek waardoor de tong onvoldoende bewegingsvrijheid heeft. Soms zit het vlies verder achterin ("posterior" of verborgen), waardoor het moeilijker is om te zien, maar wel functieverstoring kan geven. Mamma minds+2Gezondheid+2
Een goede melkoverdracht hangt af van:
dat de baby de tong kan uitsteken en optillen
dat hij/zij de tepel en tepelhof diep kan nemen in de mond & voldoende vacuüm kan maken
dat de lippen kunnen omsluiten (vooral de onderlip en bovenlip)
Bij een te korte tongriem kunnen de volgende problemen optreden:
| Voor de moeder | Voor de baby |
|---|---|
| Pijn bij het voeden, tepelkloven, vervormde tepels Borstvoeding+2lansinoh-nl+2 | Moeite met aanhappen, laat los, lange voedingen, snel moe, onvoldoende groei lansinoh-nl+2Borstvoeding+2 |
| Terugkerende borstontsteking of verstopte melkkanalen omdat de borst niet goed geleegd wordt lansinoh-nl+2Diakonessenhuis+2 | Klakkende of smakkende geluiden, lucht inslikken → krampjes, reflux‐achtige klachten Gezondheid+1 |
Je weet pas dat iets functioneel niet goed werkt als je let op bepaalde signalen. Sommige worden vaak genoemd in zoekopdrachten via Google, AnswerThePublic etc. Bijvoorbeeld: “Waarom hapt mijn baby steeds los?”, “Waarom doet voeden pijn?”, “Hoe herken je kort tongriempje?”. Hieronder de belangrijkste waarschuwingssignalen:
Voeden duurt heel lang of je baby wordt heel snel moe tijdens het drinken. Diakonessenhuis+2Gezondheid+2
De baby laat vaak los, hapt maar laat weer los, zoekt steeds opnieuw “vast” te komen. Borstvoeding+2lansinoh-nl+2
Pijnlijke tepels, beschadigde tepels, tepel blijft vervormd of plat na het voeden. Borstvoeding+2lansinoh-nl+2
Klakkende of smakkende geluiden tijdens het drinken, loss of vacuüm. Borstvoeding+1
Onvoldoende gewichtstoename of groei, weinig natte/luiers, baby lijkt niet “genoeg” melk te krijgen. Diakonessenhuis+1
Mogelijke bijkomende klachten: lucht inslikken → krampjes, refluxklachten, onrust tijdens/na de voeding. llli.org+2Gezondheid+2
Het is belangrijk niet alleen te kijken naar hoe het tongriempje eruitziet, maar vooral hoe het functioneert. Soms ziet een tongriem er “kort” uit, maar heeft het kind relatief weinig klachten; soms zit hij meer achterin en is de beperking groter dan op het eerste gezicht lijkt.
Instrumenten/criteria die vaak gebruikt worden:
Observatie van het aanhappen en voeden
Functie van de tong: uitsteken, optillen, bewegen naar de zijkanten
Hazelbaker‐score of andere scoringsmodellen die zowel uiterlijk als functie in rekening brengen Mamma minds+2Centrum Osteon+2
Als uit de beoordeling blijkt dat de tongriem de voeding, groei of het comfort van moeder of kind nadelig beïnvloedt, zijn de volgende opties mogelijk:
Aanpassing van voedingshouding / aanleghouding
Soms helpen houdingen of technieken waardoor de baby beter grip krijgt of de bovenlip en tong ondersteund worden. Zeker in de eerste dagen/weken. Mondzorg Oost kan hierin begeleiden. Mamma minds+1
Hulpmiddelen tijdelijk
Bijvoorbeeld tepelhoedje, extra ondersteuning van borst, goede ondersteuning van baby (houding van rug/nek) om aanhappen te vergemakkelijken. 24Baby.nl+1
Frenulotomie / klieven van het tongriempje
Een kleine chirurgische ingreep, meestal met een steriele schaar of elektrisch puntje / laser. Diakonessenhuis+2Gezondheid+2
Voor jonge baby’s (meestal < ~3 maanden) is de ingreep snel, met weinig complicaties, weinig bloedverlies. 24Baby.nl+1
Nazorg is belangrijk, zoals oefening (tongmobiliteit stimuleren), massage, goede aanleghouding na de ingreep. 24Baby.nl+1
Multidisciplinaire aanpak
Soms zijn betrokken: lactatiedeskundigen, KNO-artsen, kinderartsen, mondzorg/tandartsen, logopedisten. Elk met eigen expertise en gezamenlijk kunnen keuzes gemaakt worden die passen bij het kind en de situatie.
Niet elk kort tongriempje hoeft gekliefd te worden; als er weinig klachten zijn, of als de baby goed groeit en voedt, kan afwachtend beleid verantwoord zijn. Gezondheid+1
In sommige gevallen blijft voeden aanvankelijk lastig na de ingreep: baby moet leren nieuwe techniek, moeder moet wennen, oefening is nodig.
Kans op her-bevestiging / kleine complicaties, maar dit is over het algemeen zeldzaam.
Vroegtijdige herkenning en aanpak zorgen ervoor dat:
het risico op pijn en schade aan tepels afneemt
de melkproductie beter op gang blijft, borstontlasting makkelijker is
de baby sneller zwaarder wordt, beter groeit en minder (onnodige) stress ervaart
mogelijk latere problemen zoals spraak- of mondfunctiestoornissen worden verminderd
Bij Mondzorg Oost hebben we specifieke expertise en aandacht voor mondfuncties ook bij jonge baby’s. Onze aanpak:
Gratis kennismakingsgesprek / eerste consult: we luisteren naar jouw verhaal, beoordelen de voeding en aanhaptechniek, kijken naar de tongfunctie
Functioneel mondonderzoek: we onderzoeken uiterlijk en functie (tong, lip, mobiliteit)
Samenwerking met lactatiedeskundigen: wij werken indien nodig samen met gespecialiseerde lactatiedeskundigen om de beste strategie te bepalen
Indien nodig, begeleiding bij klieven / verwijzing: we kunnen de ingreep bespreken, begeleiden in nazorg en oefenen met de baby & moeder na de ingreep zodat de verbetering optimaal is
Informatie en keuzevrijheid: we leggen helder uit wat de opties zijn, voor- en nadelen, zodat je een geïnformeerde keuze kunt maken
(Geoptimaliseerd voor wat mensen vaak googelen rond dit onderwerp: “kan ik klieven”, “hoe pijnlijk is het”, “hoe herken ik”, etc.)
Ja — let op de signalen hierboven (aanhappen, loslaten, lange voedingen, smakkende geluiden, pijn bij jou als moeder). Een “hartvormige tongpunt” kan ook een aanwijzing zijn. Maar een definitieve beoordeling vraagt meestal professioneel onderzoek naar functie + uiterlijk. Gezondheid+224Baby.nl+2
Voor jonge baby’s is de ingreep over het algemeen kort, met weinig ongemak. Er wordt vaak geen anesthesie gebruikt bij heel jonge baby’s omdat het tongriempje dan dun is. Een paar seconden na de ingreep kan je kindje al weer drinken. De pijn is kortdurend. Diakonessenhuis+1
Het herstel is meestal goed. Nazorg, oefeningen, goed voeden direct na de ingreep helpen. Soms moet de baby wennen aan nieuwe zuigtechniek. De moeder kan wat gevoeligheid ervaren.
Dat hangt. Niet elk kort tongriempje leidt tot spraakproblemen. Maar in sommige gevallen, vooral bij meer ernstige restrictie, kan het later effect hebben op bepaalde klanken, eten van vaste voeding, slikken, tonggebruik bij spreken. Daarom is tijdige beoordeling belangrijk. Gezondheid+1
Neem contact op als je merkt:
dat voeden pijnlijk is of steeds moeilijker wordt
je baby niet goed groeit of weinig vochtafscheiding heeft / weinig natte luiers
je baby vaak loslaat, veel lucht inslikt of onrustig is tijdens of na voeding
je twijfelt of de aanhaptechniek of houding echt optimaal is
Wij staan klaar om te helpen — hoe eerder je erbij bent, hoe groter de kans op verbetering zonder langdurige problemen.
Deze blog speelt in op zoekvragen die vaak voorkomen, bijvoorbeeld:
“te korte tongriem baby symptomen”
“hoe herken je een tongriem”
“pijn bij borstvoeding door tongriem”
“tongriem klieven bij jonge baby”
“wat te doen bij een strakke tongriem”
“voeding lukt niet vanwege tongriem”
Een te korte of te strakke tongriem hoeft geen levenslang probleem te zijn, maar kan wel vroeg zorgen voor hinder — pijn, frustratie, onvoldoende groei en stress. Gelukkig zijn er duidelijke signalen, goede behandelopties, en deskundige begeleiding mogelijk. Bij Mondzorg Oost staan we klaar om je te helpen, samen met jou en je baby, met begrip, deskundigheid en maatwerk.
